Katkısı/Bilge Tonyukuk’un İlk’leri
- İlk yazı
- İlk düşünür
- İlk Türk kelimesi
- İlk Tanrı kelimesi
- İlk Devlet kelimesi
- İlk Millet kelimesi
- İlk Deniz Seferi
- İlk Stratejist
- İlk iç hatlar stratejisi
- İlk Başbakan
- İlk Sosyolog
- İlk Sinolog
Tonyukuk ve Yazıtı, Medeniyetimizin Sıfır Noktasıdır…….
Milyon taşı, İstanbul’da Doğu Roma döneminden kalma bir anıttır. Aya Sofya Camii karşısında Sultanahmet Meydanı’nın kuzeybatı köşesinde Yerebatan Sarnıcı’nın girişinin yakınında, tramvay yolunun yanında bulunur. Bizans İmparatorluğu’nda Konstantinopolis şehrine ulaşan tüm Antik Roma yollarının başlangıç noktası ve dünya üzerindeki diğer şehirlerin bu şehre olan uzaklığının hesaplanmasında kullanılan sıfır noktasıdır. İtalya’da Roma şehrinde bulunan bir diğer anıt olan Milliarium Aureum ile aynı işlevi görmektedir. Bizans’ın yeniden inşaası ve başkent kimliğini kazanması esnasında yapılan birçok görkemli anıt gibi İmparator I. Konstantin tarafından 4. yüzyılda yerleştirildiği düşünülür.
Tonyukuk Yazıtı ise, Milyon (Sıfır) Taşı’nın 8000 km ötedeki sıfırdaşıdır; Tonyukuk’un, halk tarafından kendisine yakıştırılan bir sıfat olan yegane bilgelik gücü ile bizlere Kutsal Bilgelikleri; Kutadgu Bilig’i, Aya Sofya’yı müjdeleyendir.
Tonyukuk; bir bilgelik külliyatıdır.
Yaptıkları ile ve daha da önemlisi yaptıklarını yazıya geçirmesi ile bizler için bir başlangıç noktası, ilham alınacak bir kadim bilgiler yumağı, sonsuz bir kaynak ortaya koymuştur; tüm bu katkılar bir bilgelik külliyatıdır. Külliyat, ellerimiz avuçlarımızla dokunduğumuz, kollarımızla sarmaladığımız yazıtın 62 satırıdır. Satır satır zamanlar ötesine gönderilen bu bilgelikler ardından Ahmed Yesevi’nin Horasan Erenleri ile çoban ateşlerini yaka yaka, adım adım Anadolu, Rumeli ve Mağrip’e ulaşmıştır.
Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerine bir dinamit olarak yerleştirilen Welligton House’un Arnold Toynbee takozunu atıyor, Göktürk Devleti’nin VeziriAzam’ı Tonyukuk bilgemizin ilhamı ile yeni binyıllarımıza hazırlanıyoruz. Tonyukuk bilgeliği bizi bin yıl dimdik ayakta tutmuştu (717-1717). Araya 300 yıllık fetret devri girdi. Ondan da 2017 yılında kurtulduk.
Sosyoloji biliminin kurucusu İbni Haldun’u Osmanlı biliyordu, Cumhuriyet daha yeni öğrendi; 3-5 senedir diyelim. Sıra; Sinolog-Sosyolog Tonyukuk ve Hindolog-Sosyolog Biruni’dedir.
Resulullah (sav) Efendimiz’in “İlim Çin’de de olsa gidin” mesajı ile yola koyularak Asya’nın derinliklerinde, Türkistan’da mahzun kalmış düşünce abidelerimizle buluşmaya gidiyoruz.
Çizgimiz Tonyukuk’un doğduğu YunZhong ile İstanbul ve Roma arasındaki 41.Paralel’dir.
Bilge Güç Hattı, Sıfır Taşlarını birbirine bağlamaktadır. 41.enlem aynı zamanda gez-göz-arpacık çizgimizdir; batı-doğu arasındaki gidiş gelişlerimiz, her seferinde bizleri de daha zenginleştirecektir. Çizginin bir ucunda yer alan Çin ve diğer ucunda yeralan Avrupa bağlantıları yeni İpek Yolları ile imkanlarını sunmaktadır.
Yazmaya ilk yazarımız olan Bilge Tonyukuk ile başladık. Düşünce dünyamızda bağlantı kurduğumuz düşünce merkezleri Paris, Londra, Hicaz’a, Semerkant, Buhara’ya kadar gitmiş fakat Buhara’nın ötesine geçememiştir. Düşünce evrenimizi Tonyukuk Yazıtının yeraldığı, Türklüğün en doğu sınırına kadar genişletmeliyiz; karşımıza çıkacak olan Millet kavramıdır ki, en etkili anlatımına Tonyukuk’tan binlerce yıl sonra Mehmed Akif’in satırlarında rastlamaktayız.
41.paralel, Çin’de Yunzhong‘da Bilge Tonyukuk ile başlar, Semerkant’dan İmam Maturidi, Yesi’den Ahmet Yesevi ile yoluna devam eder, Balasagun’a uğrar Has Hacip’in Bilgelik kitabını Kutadgu Bilig’i de yanına alıp, İstanbul’a Sıfır Taşı’na Aya Sofya (Kutsal Bilgelik) Camii’ne ulaşır, Kızıl Elma Roma’sında Sıfır Taşı’na varır. “41 kere Maşallah” Paraleli İslam’ın tüm yönlerini (Kuzey Güney Doğu Batı) kapsayıcıdır 41. Enlem.
Tonyukuk; dönüm noktamızdır.
Tonyukuk, Bilge Kağan’ın “Budist olalım” önerisine karşı gelerek (723) nedenlerini sıralayıp kendisini ikna ederek Budistleşmemizin önüne geçmiş ve İslamiyet’e giden yolu sonsuza kadar açışının neticesinde, 30 yıl sonra Talas Savaşında (Kırgızistan) Araplarla birlik olan Türkler, Çinlileri mağlup etmiştir. Bu savaştan sonra da Çinlilerin Batıya ilerleyişleri durdurulmuş ve çok amaçladıkları halde ne Hazar’a ne de Ortadoğu’ya inememişlerdir.
Tonyukuk; ikinci adam değildir. Birincidir. Birinci sınıf kumaştandır. Binlerce yıl benzeri gelmemiştir.
Hun Türklerinden son Türklere ikinci adamlar. / Hilmi Tutar. — İstanbul: Ekim Yayınları, 2012. 768 s. : fot. ; 23 cm. — (Ekim yayınları; 10) 1. Devlet Adamları Biyografya Türkçe, ss.49-58
Tonyukuk, yazıtı ile gelecekteki binyılı inşa ve ihya etmiştir. Binyılı takiben gelen çöküş süreci ise Tonyukuk’un temelden karşı çıktığı bir düşünce ile bu sefer de ezeli düşman Avrupa’ya karşı Avrupalılaşma benimsenip, geçmişte kazanımlarla dolu binyıl toptan reddedilerek, yok sayılarak, Divanı Lugat, Kutadgu Bilig gibi temel eserler okunamaz hale getirilmiş, kurucu düşünürlerle bağlar koparılmıştır. Bilge Kağan’ın arzulayıp, Bilge Tonyukuk’un mani olduğu Çinlileşme, çağın şartlarında Batılılaşma, Avrupalılaşma olarak doludizgin benimsenmiştir. Mustafa Kemal, Batılılaşma direktifiyle Bilge Kağan konumundadır. Lakin, karşı gelecek bir Tonyukuk yoktur. Çin ve Avrupa’nın Türklere yönelik aksiyonları hep hakimiyet yaklaşımını esas almış ve kontrol altında tutmaya yönelik entrika ve reaksiyonlarla, böl parçala politikaları ile beslenmiştir.
Tonyukuk’un eyleminin nedeni geçmişin silinmemesi adınadır.
Dokuz Oğuzlara Bilge Kağan’ın zehirlenerek öldürtülmesi ile, Türklerin, Birlik (genişleme) siyasetlerini durdurttukları yanılgısına düşen ezeli hasımlar, Talas Savaşı (751) ve Milli Mücadele (1922) ile, Türkleri durduramayacaklarını anlamışlardır. 9 Oğuzlar ile, 10 Oğuzlar arasında bir numara fark vardır. 9’lar kabilecilik yapmış olmalarına rağmen, 10’lar birlik ve büyük devlet yapıları, imparatorluk idealleri peşinde koşarak, bulundukları coğrafyaları değiştirerek göç yollarına düşmüşlerdir.
Tonyukuk’un Misyonu; Birlik ve genişlemedir.
Dış Strateji: Atatürk ile Hatay, Menderes ve Ecevit ve Erbakan ile Kıbrıs, Özal ile Irak (Musul Kerkük) ve Türkistan, Demirel ile Rusya, Erbakan ile D8, Erdoğan ile Ortadoğu (Mısır ve Suriye) konusunda yapılan hamleler ile Türkiye, köklerdeki Oğuz Kağan-Bilge Tonyukuk’un, Birlik ve genişleme misyonuna dönüş yapmıştır ve yapmaya devam edecektir.
700 lü yıllarda dikilen Göktürk Yazıtları Devletimizin vizyoner bakışlı 100er yıllık kutlamalarında yerini almalıdır. Kadim zamanlar düşünürlerimizin mahzunluğuna son verelim, ruhlarını hep beraber esen kılalım. Böyle örneklerin çoğalmasını dileriz.
Tonyukuk’un sağladığı birlik daha sonra devam ettirilemedi, birliğe karşı gelen Dokuz Oğuzlar (Uygurlar), Göktürk Devleti’ni sonlandırdılar. Geldiğimiz noktada ise Sezai Karakoç’un ifade ettiği tarzda “çözümün büyük haritasını hazırlayamadık”. Türkiye ve Türkistan zihin haritalarındaki dağınıklık ve parçalanmışlık, aşılması gerekli büyük bir sorun olarak önümüzde durmaktadır. Doğruyu söyleyen dokuz köyden kovulur. Yazıtlar arası 400 km’dir.
Tonyukuk hem kalemlerin hem de kılıçların efendisidir.
Tonyukuk’un en önemli özelliği kendisi bilge ve kahraman, şöyle dedim ben, “kalemlerin ve kılıçların efendisi” bu benim aklıma Yüzüklerin Efendisi filminden geldi. Yüzüklerin Efendisi’nin bir filmi var da, Tonyukuk’un bir filmi olsa ona 500 sefer daha etkili –gerçektir çünkü– olacaktır. Burda kılıçla yapmıştır, futuhat ve fikriyat vardır kendisinde. Kılıçla yaptığını kalemle kayda geçmiştir. Çok önemli bir özelliktir, kahraman olan bilgedir. İkisi de birbirinden kopuk değildir.
Türk Savaş Sanatı, Bilge Tonyukuk ile ilk kez kayıt altına alınmıştır.
Türk Savaş Sanatı’nı ilk olarak yazıya geçiren Bilge Tonyukuk’dur (646-724). Tunyukuk’un doğduğu mekân muhtemelen o dönemdeki birçok Kadim Türk büyüğünün doğduğu Çin’deki Çoğay Kuzı, yani Yinshan dağlarının kuzey yamaçları bölgesi civarında olmalıdır. Belgeler 630 yılında Çin idaresini tanımış birçok şahıstan Yinshan’lı (Çokay Kuzılı) olarak söz etmektedir. Kaynak: İsenbike Togan, Prof Dr; Çin’de Yetişmiş bir Kadim Türk Devlet Adamı, Yalım Kaya Bitiği. Osman Fikri Sertkaya Armağanı, Türk Kültürünü Araştırma Enst. içinde, ss. 563-577, Ankara, 2013.
Yinshan Dağları, Sarı Irmak’ın büyük kıvrımının kuzey bölümünde yeralmaktadır. Kaynak: Aydın, Erhan Eski Türk Yer Adları, ss.62
Tunyukuk bengü taşının 7. satırındaki “Çogay’ın kuzeyinde, Kara Kum’da oturuyorduk” cümlesi, kuzeyden gelen Uygur ve müttefiklerini Kara Kum’u aşınca Çogay Dağlarına ulaştıklarını göstermektedir. Çogay Kuzı ve Kara Kum, İlteriş ve Tunyukuk önderliğinde bağımsızlıklarına kavuşan Köktürklerin ilk yerleştikleri yerdir.
Türk Kağanlığı yıkıldıktan sonra 630-681 yılları arasında Çin boyunduruğunda yaşamak zorunda kalan Türkler, sonradan İlteriş unvanını alacak olan Kutlug Şad ve Tonyukuk önderliğinde örgütlenerek Gobi çölünün güneyindeki Karakum ve Çogay dağları eteklerine yerleştiler ve 682 yılında II. Türk Kağanlığı’nı kurmaya muvaffak oldular. Tonyukuk yazıtında çogay kuzın kara kumug olurur ertimiz cümlesiyle kısaca dile getirilen bu geçici yerleşim bölgesi idi. Kaynak: Şirin, Hatice: Kül Tigin Yazıtı, Bilge Kültür Sanat, 2015, Sayfa 15-16
Sinor’un ifadesiyle “Tonyukuk, Türk devlet yönetim tarzının simgesiydi. Çin’in çetin, fakat makul bir muarızı ve Türk ulusal değerlerinin öfkeli ve kızgın bir koruyucusu idi.” Kaynak: Hatice Şirin, Kül Tigin Yazıtı, Bilge Kültür Sanat, 2015, ss.24
1946-2016 bir tutukluk dönemiydi. Neyin tutukluk dönemi. O Gazze gibi bir dönemdi. Gazze tutukluluğu gibi bir dönemdir, bunu bilelim biz. Onun bir replikası var bizim tarihimizde Bilge Tonyukuk’a gideceğiz o zaman. Kendi tarihimize. Biz sadece Osmanlı’yı konuşmayacağız, Göktürk’ü de konuşacağız. Göktürk’te ne oluyor 646-716 döneminde o yetmiş yıllık dönemde bir mücadele gerçekleşiyor. O mücadelenin neticesinde Bilge Tonyukuk Yazıtı’nın 62 satırlık birinci satırında Tonyukuk der ki “Biz Çin’e bağlı yaşıyorduk” satır 1. Satır 62 ise “Türk halkı artık mutlu bir şekilde yaşıyor”. 62 satırda o mücadele anlatılır. Ve orada Çin kayıtlarında olan nedir Bilge Tonyukuk’un yazıtta yazmadığı ama Çin kayıtlarında şunu söyler; “Bilge Tonyukuk dedi ki Bilge Kağan’a bizim gücümüz yüzde birdir Çin karşısında, “Biz bunu bilelim, bunun güvencesi içerisinde davranalım.” Karşımızda Amerika var, o var şu var bırakacağız. Bizim karşımızda yüzde 1 gücümüzün olduğu bir Çin vardı. Bilge Tonyukuk bilgeliğiyle özgürce çıktık. Kaynak: Ardan Zentürk ile Moderatör Gece Programı, 22 Mayıs 2018, Kanal 24
