Türkiye’nin Almanya’dan sonra ikinci en büyük ihracat pazarı olan devasa ABD pazarındaki fırsatların değerlendirilmesi açısından ABD ‘nin 2000 yılı ithalat verileri; en çok ithalat yapılan 20 ihracatçı ülke ile en çok ithalatı yapılan 20 ürün esas alınarak analiz edilmiş ve öneriler getirilmiştir.
ABD 2000 yılında 1,216,888,000,000 dolarlık ithalat yapmıştır. 1999 yılına göre ithalat %18.76 artış göstermiştir. Bu ithalatın %83 ü aşağıda listelenen 20 ülkeden yapılmıştır.
TABLO 1
ABD NİN EN ÇOK İTHALAT YAPTIĞI 20 ÜLKE
Sıra | Ülke | Milyon Dolar |
1 | Kanada | 229,209.00 |
2 | Japonya | 146,577.00 |
3 | Meksika | 135,911.00 |
4 | Çin | 100,063.00 |
5 | Almanya | 58,737.00 |
6 | İngiltere | 43,459.00 |
7 | Tayvan | 40,514.00 |
8 | Güney Kore | 40,300.00 |
9 | Fransa | 29,782.00 |
10 | Malezya | 25,568.00 |
11 | İtalya | 25,050.00 |
12 | Singapur | 19,186.00 |
13 | Venezüella | 18,648.00 |
14 | İrlanda | 16,410.00 |
15 | Tayland | 16,389.00 |
16 | Suudi Arabistan | 14,219.00 |
17 | Filipinler | 13,937.00 |
18 | Brezilya | 13,855.00 |
19 | İsrail | 12,975.00 |
20 | Hong Kong | 11,452.00 |
Toplam 1-20 | 1,012,241.00 | |
Genel Toplam | 1,216,888.00 | |
% 1-20 | 83% |
Kaynak: World Trade Atlas 2001
Ülkemizin ABD pazarına ihraç imkanlarının araştırılması açısından, ABD ‘nin en çok ithalat yaptığı ilk 20 ülke arasından bellibaşlı ülkeler seçilerek trendler analiz edilmiştir. Bu ülkeler Asya-Pasifik bölgesinden Çin, Tayvan, Kore, Malezya, Singapur, Tayland, Filipinler, Hong Kong Avrupa’ dan İtalya Ortadoğu’ dan İsrail dir. Ayrıca Türkiye’nin ABD ‘ne ihracatı da analiz edilmiştir.
ABD ‘ne ihracat sıralamasında 4.sırada yeralan Çin 100 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirirken, 7.sırada yeralan Tayvan 40,5 milyar dolar, 8,sırada yeralan Güney Kore 40,3 milyar dolar, 10,sırada yeralan Malezya 25,6 milyar dolar, 11.sırada yeralan Italya 25 milyar dolar, 12.sırada yeralan Singapur 19,2 milyar dolar, 15.sırada yeralan Tayland 16,4 milyar dolar, 17.sırada yeralan Filipinler 13,937.00 milyar dolar, 19.sırada yeralan Israil 13 milyar dolar, 20.sırada yeralan Hong Kong 11,4 milyar dolar ihracat gerçekleştirmiştir.
Türkiyeden yapılan ithalat 3 milyar dolar olup, ülkemiz sıralamada 43.sırada yeralmıştır.
Çin, Tayvan, Kore, Malezya ilk 10 ülke arasında yeralırken, İtalya, Singapur, Tayland, Filipinler, İsrail ve Hong Kong ilk 20 ülke arasında yeralmıştır.
Sıralamada ilgi çekici diğer bir husus, nüfusları 10 milyonun altında olan Singapur, İrlanda, İsrail, Hong Kong gibi küçük nüfuslu ülkelerin ilk 20 ülke arasında yeralmış olmasıdır.
Diğer bir ilgi çekici husus ise ABD, Kanada ve Meksika arasında NAFTA Serbest Ticaret Antlaşmasının yürürlüğe girmesini takiben, ABD’nin ithalatında Kanada’nın birinci ve Meksika’nın ise üçüncü sıraya yerleşmesidir. 100 milyon nüfuslu Meksika, ABD’ne 136 milyar dolarlık ihracat yapmaktadır. Antlaşma neticesinde Meksika bir “İhracat Kaplanı” haline gelmiştir. AB ile Gümrük Birliği Antlaşmasının neden Türkiye’nin AB’ne ihracatında büyük sıçramalar yaratmadığı hususu ayrı bir araştırma konusudur.
Madde bazında ilk 20 ithal kalemi ise aşağıda listelenmiştir. Bu kalemler toplam ithalatın %84 ünü teşkil etmiştir.
TABLO 2
ABD NİN EN ÇOK İTHAL ETTİĞİ 20 ÜRÜN
Sıra | GTİP | Ürün | Milyon Dolar |
1 | 85 | Elektrikli Makina ve Cihazlar,Aksam ve Parçaları | 186,099 |
2 | 84 | Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar | 180,908 |
3 | 87 | Kara Taşıtları ve bunların aksam parçaları | 163,854 |
4 | 27 | Mineral Yakıtlar, Mineral Yağlar | 133,730 |
5 | 90 | Optik Alet ve Cihazlar | 36,620 |
6 | 98 | Çeşitli eşyalar | 34,623 |
7 | 62 | Örülmemiş Giyim eşyası | 32,801 |
8 | 29 | Organik Kimyasal Ürünler | 30,495 |
9 | 71 | İnciler,Kıymetli Taş ve Metal Mamulleri,Madeni Paralar | 29,923 |
10 | 61 | Örme giyim eşyası | 26,405 |
11 | 94 | Mobilyalar | 23,833 |
12 | 95 | Oyuncaklar,Oyun ve Spor Malzemeleri,Aksam ve Parçaları | 19,254 |
13 | 39 | Plastik ve mamulleri | 19,088 |
14 | 88 | Hava taşıtları,Uzay Araçları,Aksam ve Parçaları | 18,167 |
15 | 44 | Ağaç ve ahşap eşya | 15,453 |
16 | 48 | Kağıt ve karton | 15,390 |
17 | 64 | Ayakkabılar | 14,854 |
18 | 72 | Demir ve çelik | 14,665 |
19 | 73 | Demir ve çelikten eşya | 14,150 |
20 | 99 | Çeşitli eşyalar | 13,818 |
TOPLAM 1-20 | 1,024,130 | ||
GENEL TOPLAM | 1,216,888 | ||
% 1-20 | 84% | ||
Kaynak:World Trade Atlas 2001
Sözkonusu 20 ürün ABD’nin toplam ıthalatının %84 ünü teşkil etmiştir. Sıralamadaki ilk 4 ürün – Elektrikli Makina ve cihazlar, Makinalar, Kara Taşıtları, Mineral Yakıtlar ve Mineral Yağlar- ise toplam ithalatın %54.6 sını teşkil etmiştir.
TABLO 3
ABD NİN EN ÇOK İTHALAT YAPTIĞI SEÇİLMİŞ ÜLKELERDEN EN ÇOK İTHAL EDİLEN İLK 5 ÜRÜN
CH | TW | KR | ML | IT | SN | TH | PH | ISR | HK | TR |
85 | 84 | 85 | 85 | 84 | 84 | 85 | 85 | 71 | 61 | 61 |
84 | 85 | 84 | 84 | 71 | 85 | 84 | 84 | 85 | 62 | 62 |
95 | 73 | 87 | 40 | 94 | 98 | 03 | 62 | 84 | 85 | 71 |
64 | 87 | 62 | 27 | 64 | 90 | 61 | 61 | 90 | 71 | 63 |
94 | 94 | 61 | 94 | 85 | 29 | 71 | 42 | 98 | 98 | 72 |
Kaynak:World Trade Atlas 2001
Elektrikli makina ve cihazlar Çin, Kore, Malezya, Tayland, Filipinler’in ihracatında ençok ihraç edilen birinci ürün olarak yeralırken Tayvan, Singapur ve İsrail’in ihracatında en çok ihraç edilen ikinci ürün olarak yeralmıştır.
Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar Tayvan, İtalya ve Singapurun ihracatında ençok ihraç edilen birinci ürün olarak yeralırken Çin, Kore, Malezya, Tayland ve Filipinlerin Tayvan, Singapur ve İsrail’in ihracatında en çok ihraç edilen ikinci ürün olarak yeralmıştır.
İnciler,Kıymetli Taş ve Metal Mamulleri,Madeni Paralar İsrail’in ihracatında ençok ihraç edilen birinci ürün olarak yeralırken İtalya’nın ihracatında en çok ihraç edilen ikinci ürün ve Türkiye’nin ihracatında en çok ihraç edilen üçüncü ürün olarak yeralmıştır.
Örme giyim eşyası Türkiye ve Hong Kong’un ihracatında ençok ihraç edilen birinci ürün olarak yeralmıştır.
Örülmemiş giyim eşyası Türkiye ve Hong Kong’un ihracatında ençok ihraç edilen ikinci ürün olarak yeralmıştır.
TABLO 4
ABD’ NİN EN ÇOK İTHALAT YAPTIĞI SEÇİLMİŞ ÜLKELERDEN EN ÇOK İTHAL EDİLEN İLK 5 ÜRÜNÜN FREKANS DAĞILIMI
GTİP Frekans | Ürün |
85 10 | Elektrikli makina ve cihazlar |
84 9 | Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar |
61 5 | Örme giyim eşyası |
71 5 | İnciler,Kıymetli Taş ve Metal Mamulleri,Madeni Paralar |
62 4 | Örülmemiş giyim eşyası |
94 4 | Mobilyalar |
64 2 | Ayakkabılar |
87 2 | Kara Taşıtları ve bunların aksam parçaları |
90 2 | Optik alet ve cihazlar |
98 3 | Çeşitli eşyalar |
03 1 | Balıklar,Kabuklu Hayvanlar,Yumuşakçalar,Diğer Omurgasızlar |
27 1 | Mineral Yakıtlar, Mi’neral Yağlar |
29 1 | Organik Kimyasal Ürünler |
39 1 | Plastik ve plastikten mamul eşya |
40 1 | Kauçuk ve kauçuktan eşya |
42 1 | Deri eşya |
63 1 | Dokumaya elverişli maddelerden hazır eşya |
72 1 | Demir ve çelik |
73 1 | Demir ve çelikten eşya |
95 1 | Oyuncaklar, oyun ve spor malzemeleri, aksam ve parçaları |
Kaynak:World Trade Atlas 2001
Sözkonusu ülkelerin ve Türkiye’nin (toplam 11 ülke) ABD’ne ihracatında ilk 5 sırada yeralan ürünler aşağıda sıralanmıştır.
Elektrikli makina ve cihazlar 10 ülkenin, ilk 5 ürünü arasında yeralmıştır.
Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar 9 ülkenin, ilk 5 ürünü arasında yeralmıştır.
Örme giyim eşyası 5 ülkenin, ilk 5 ürünü arasında yeralmıştır.
İnciler, Kıymetli Taş ve Metal Mamulleri, Madeni Paralar 5 ülkenin, ilk 5 ürünü arasında yeralmıştır.
Örülmemiş giyim eşyası 4 ülkenin, ilk 5 ürünü arasında yeralmıştır.
Mobilyalar 4 ülkenin, ilk 5 ürünü arasında yeralmıştır.
Ayakkabılar 3 ülkenin, ilk 5 ürünü arasında yeralmıştır.
Çeşitli eşyalar 3 ülkenin, ilk 5 ürünü arasında yeralmıştır.
TABLO 6
ABD’ NİN EN ÇOK İTHALAT YAPTIĞI SEÇİLMİŞ ÜLKELERDEN
EN ÇOK İTHAL EDİLEN İLK 20 ÜRÜNÜN FREKANS DAĞILIMI
GTİP Frekans | Ürün |
84 11 | Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar |
62 11 | Örülmemiş giyim eşyası |
61 11 | Örme giyim eşyası |
85 10 | Elektrikli makina ve cihazlar |
90 10 | Optik alet ve cihazlar |
39 9 | Plastik ve plastikten mamul eşya |
98 9 | Çeşitli eşyalar |
71 8 | İnciler,Kıymetli Taş ve Metal Mamulleri,Madeni Paralar |
94 8 | Mobilyalar |
99 8 | Çeşitli eşyalar |
42 7 | Deri eşya |
87 7 | Kara Taşıtları ve bunların aksam parçaları |
95 7 | Oyuncaklar, oyun ve spor malzemeleri, aksam ve parçaları |
27 6 | Mineral Yakıtlar, Mineral Yağlar |
73 6 | Demir ve çelikten eşya |
29 5 | Organik Kimyasal Ürünler |
40 5 | Kauçuk ve kauçuktan eşya |
63 5 | Dokumaya elverişli maddelerden hazır eşya |
03 4 | Balıklar,Kabuklu Hayvanlar,Yumuşakçalar,Diğer Omurgasızlar |
54 4 | Dokumaya Elverişli Suni ve Sentetik İifler |
64 4 | Ayakkabılar |
72 4 | Demir ve çelik |
82 4 | Adı Metallerden Aletler,Bıçakçı Eşyası,Sofra takımları |
88 4 | Hava taşıtları,Uzay Araçları,Aksam ve Parçaları |
44 3 | Ağaç ve Ağaçtan Mamul Eşya;Odun Kömürü |
69 3 | Seramik Mamulleri |
83 3 | Adı Metallerden Çeşitli Eşya |
96 3 | Çeşitli Eşya |
Kaynak:World Trade Atlas 2001
TABLO 7
ABD’ NİN EN ÇOK İTHALAT YAPTIĞI SEÇİLMİŞ ÜLKELERDEN
EN ÇOK İTHAL EDİLEN İLK 20 ÜRÜNÜN TÜRKİYE’NİN ABD’NE İHRACATINDAKİ SIRALAMASI
GTİP Sıra | Ürün |
84 6 | Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar |
62 2 | Örülmemiş giyim eşyası |
61 1 | Örme giyim eşyası |
85 22 | Elektrikli makina ve cihazlar |
90 43 | Optik alet ve cihazlar |
39 27 | Plastik ve plastikten mamul eşya |
98 17 | Çeşitli eşyalar |
71 3 | İnciler,Kıymetli Taş ve Metal Mamulleri,Madeni Paralar |
94 29 | Mobilyalar |
99 37 | Çeşitli eşyalar |
42 18 | Deri eşya |
87 13 | Kara Taşıtları ve bunların aksam parçaları |
95 76 | Oyuncaklar, oyun ve spor malzemeleri, aksam ve parçaları |
27 9 | Mineral Yakıtlar, Mineral Yağlar |
73 21 | Demir ve çelikten eşya |
29 36 | Organik Kimyasal Ürünler |
40 31 | Kauçuk ve kauçuktan eşya |
63 4 | Dokumaya elverişli maddelerden hazır eşya |
03 48 | Balıklar,Kabuklu Hayvanlar,Yumuşakçalar,Diğer Omurgasızlar |
54 14 | Dokumaya Elverişli Suni ve Sentetik İifler |
64 63 | Ayakkabılar |
72 5 | Demir ve çelik |
82 73 | Adı Metallerden Aletler,Bıçakçı Eşyası,Sofra takımları |
88 20 | Hava taşıtları,Uzay Araçları,Aksam ve Parçaları |
44 54 | Ağaç ve Ağaçtan Mamul Eşya;Odun Kömürü |
69 25 | Seramik Mamulleri |
83 42 | Adı Metallerden Çeşitli Eşya |
96 57 | Çeşitli Eşya |
Kaynak:World Trade Atlas 2001
TABLO 8
ABD’ NİN EN ÇOK İTHALAT YAPTIĞI SEÇİLMİŞ ÜLKELERDEN
EN ÇOK İTHAL EDİLEN İLK 20 ÜRÜN İLE İLGİLİ TÜRKİYE’NİN ABD’NE İHRACATINDAKİ DEĞİŞİM ORANLARI-%OLARAK (1999/2000)
GTİP Değişim | Ürün |
84 +16% | Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar |
62 +46% | Örülmemiş giyim eşyası |
61 +13% | Örme giyim eşyası |
85 +83% | Elektrikli makina ve cihazlar |
90 +111% | Optik alet ve cihazlar |
39 +7% | Plastik ve plastikten mamul eşya |
98 -78% | Çeşitli eşyalar |
71 +41% | İnciler,Kıymetli Taş ve Metal Mamulleri,Madeni Paralar |
94 +33% | Mobilyalar |
99 +16% | Çeşitli eşyalar |
42 +41% | Deri eşya |
87 +47% | Kara Taşıtları ve bunların aksam parçaları |
95 +4% | Oyuncaklar, oyun ve spor malzemeleri, aksam ve parçaları |
27 +198% | Mineral Yakıtlar, Mineral Yağlar |
73 +91% | Demir ve çelikten eşya |
29 +14% | Organik Kimyasal Ürünler |
40 +210% | Kauçuk ve kauçuktan eşya |
63 +35% | Dokumaya elverişli maddelerden hazır eşya |
03 +5% | Balıklar,Kabuklu Hayvanlar,Yumuşakçalar,Diğer Omurgasızlar |
54 +32% | Dokumaya Elverişli Suni ve Sentetik İifler |
64 +30% | Ayakkabılar |
72 +52% | Demir ve çelik |
82 -31% | Adı Metallerden Aletler,Bıçakçı Eşyası,Sofra takımları |
88 +835% | Hava taşıtları,Uzay Araçları,Aksam ve Parçaları |
44 +202% | Ağaç ve Ağaçtan Mamul Eşya;Odun Kömürü |
69 +13% | Seramik Mamulleri |
83 -5% | Adı Metallerden Çeşitli Eşya |
96 -19% | Çeşitli Eşya |
Kaynak:World Trade Atlas 2001
Çeşitli eşyalar, Adi metallerden çeşitli eşya ve Çeşitli eşya ürün gruplarında düşüşler yaşanırken, en yüksek artışlar Hava Taşıtları, Uzay Araçları, Kauçuk ve kauçuktan eşya, Ağaç ve ağaçtan mamul eşya, Mineral yakıtlar ve Mineral Yağlar, Optik alet ve cihazlar, Demir ve çelikten eşya, Elektrikli makina ve cihazlar ürün gruplarında gerçekleşmiştir.
TABLO 9
TÜRKİYENİN ABD’NE İHRACATINDAKİ İLK 5 ÜRÜN GRUBU
GTİP Sıra | Ürün |
61 15 | Örme giyim eşyası |
62 18 | Örülmemiş giyim eşyası |
71 18 | İnciler,Kıymetli Taş ve Metal Mamulleri,Madeni Paralar |
63 7 | Dokumaya elverişli maddelerden hazır eşya |
72 22 | Demır ve Çelik |
Türkiye’nin ABD’ne ihracatındaki ilk 5 ürün grubu Örme giyim eşyası,
Örülmemiş giyim eşyası, İnciler,Kıymetli Taş ve Metal Mamulleri, Madeni Paralar,
Dokumaya elverişli maddelerden hazır eşya, Demır ve Çeliktir.
Örme giyim eşyası ile ilgili olarak ABD’nin ithalatında ilk 5 ülke Meksika, Hong Kong, Çin, Honduras ve Tayvan’dır. Türkiye 15.sırada yeralmıştır.
Örülmemiş giyim eşyası ile ilgili olarak ABD’nin ithalatında ilk 5 ülke Meksika, Çin, Hong Kong , Dominik Cumhuriyeti ve Endonezya’dır. Türkiye 18.sırada yeralmıştır.
İnciler,Kıymetli Taş ve Metal Mamulleri,Madeni Paralar ile ilgili olarak ABD’nin ithalatında ilk 4 ülke İsrail, Hindistan, Kanada ve Belçika’dır. Türkiye 18.sırada yeralmıştır.
Dokumaya elverişli maddelerden hazır eşya ile ilgili olarak ABD’nin ithalatında ilk 5 ülke Çin, Meksika, Pakistan, Hindistan ve Tayvan’dır. Türkiye 7.sırada yeralmıştır.
Demir ve Çelik ile ilgili olarak ABD’nin ithalatında ilk 3 ülke Kanada, Brezilya ve Meksika’dır. Türkiye 22.sırada yeralmıştır.
ÖNERİLER
ABD, Türkiye’nin ikinci en büyük ihracat pazarı olmasına rağmen, gerçekleştirdiğimiz 3 milyar dolarlık ihracatın, seçilen ülkelerle karşılaştırıldığında oldukça düşük düzeyde kaldığı görülmektedir. Örneğin, bölgesel komşumuz İsrail, ABD’ne 13 milyar dolara yakın ihracat gerçekleştirmiştir. Türkiye’nin ABD’ne ihracatı 2000 yılında %11 artarken, İsrail’in ihracatı %31.5 artış göstermiştir. Yine sıralamada 20.sırada yeralan Hong Kong
(ABD’ne ihracatındaki ilk 5 ürün arasındaki 3 ürün Türkiye ile benzerlik göstermektedir) 11,5 milyar dolarlık ihracat yapmıştır.
Toplam nüfusları Türkiye’den ancak bir miktar fazla olan Asya Kaplanları (Kore,Tayvan, Hong Kong, Singapur) 2000 yılında ABD’ne toplam 111.5 milyar dolarlık ihracat yapmışlardır. Bölgemizdeki kaplanlık rolü ise 6 milyon nüfuslu İsrail tarafından üstlenilmiş gözükmektedir.
10 milyar dolarlık ihracat hedefinin hızla aşılarak, Türkiye’nin ilk 20 ülke arasına girmesi hedeflenmelidir.
İncelediğimiz ülkelerden toplam 9’unun ABD’ne ihracatında birinci veya ikinci sırada yeralan Elektrikli makina ve cihazlar ile Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ürün grubu ihracatımızda ivedi artışlar sağlanarak bu ürünlerin ABD’ne ihracatımızda ilk 5 ürün arasına girmesi hedeflenmelidir. ABD’nin ithalatında bu ürünlerin payı %30’dur.
İncelediğimiz ülkelerin ABD’ne ihracatında ilk 5 ürün arasında sıklıkla yeralan Mobilyalar, Ayakkabılar, Kara Taşıtları ve bunların aksam parçaları, Optik alet ve cihazlar ürün grubu ihracatlarında artışlar hedeflenmelidir.
İncelediğimiz ülkelerin ABD’ne ihracatında ilk 20 ürün arasında sıklıkla yeralan
aşağıdaki ürünlerin ihracatında artışlar hedeflenmelidir:
Plastik ve plastikten mamul eşya
Deri eşya
Oyuncaklar, oyun ve spor malzemeleri
Mineral yakıtlar, mineral yağlar
Demir ve çelikten eşya
Organik kimyasal ürünler
Kauçuk ve kauçuktan eşya
Balıklar, kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar, diğer omurgasızlar
Dokumaya elverişli suni ve sentetik lifler
Adi metallerden aletler, bıçakçı eşyası, sofra takımları
Hava taşıtları, uzay araçları
Ağaç ve ağaçtan mamul eşya
Seramik mamulleri
Adi metallerden çeşitli eşya
Çeşitli eşya
Böylelikle %50’sine yakın bir oranını tekstil sektörü ürünlerinin teşkil ettiği ABD’ne ihraç ürünleri kompozisyonumuz çeşitlendirilmiş olacaktır.
TABLO 10
YÜKSELEN PAZAR KATEGORİSİNDEKİ 10 ÜLKEDEN ABD’NİN İTHALATI(2000)
Sıra | Ülke | Milyon Dolar |
3 | Meksika | 135,911 |
4 | Çin | 100,063 |
8 | Kore | 40,300 |
18 | Brezilya | 13,855 |
21 | Hindistan | 10,686 |
23 | Endonezya | 10,385 |
35 | G.Afrika | 4,204 |
41 | Arjantin | 3,102 |
43 | Türkiye | 3,042 |
62 | Polonya | 1,040 |
ABD Yönetimi tarafından “Yükselen 10 Pazar” olarak tespit edilen ülkelerden ABD’nin 2000 yılı ithalatı ile ilgili tablodan da görüleceği üzere, sıralamada Türkiye 9.sırada yeralmıştır. ABD’ne 10 milyar dolarlık ihracat hedefinin aşılarak ilk 5 ülke arasına girilmesi hedeflenmelidir.
1990’lı yıllarda dışa açılma ve ihracat politikalarının terkedilmesi, Türkiye’yi bugünkü derin kriz ortamına sürüklemiştir. Krizden ancak 1980’li yılların”İhracat Kaplanı” politikalarına dönüş sağlanarak çıkılabilecektir. “Dünyanın kilidi” konumundaki stratejik bir coğrafyada yeralan Türkiye’nin, bir numaralı siyasi müttefiki olan ABD’nin devasa pazarına yönelik ihracat seferberliğini başlatması, ülkemize yabancı sermaye akışını da beraberinde getirecektir. ABD ile Çin arasında cereyan eden son casus uçak krizi, ABD ithalatında Çin’e artan bağımlılık neticesinde, alternatif ülkelerden alım yapılmasınin stratejik önem ve zorunluluğunu ABD’nin gündemine getirmiştir.
By Bilge Tonyukuk Enstitüsü zaman: Ağustos 06, 2016