Latince: hint-avrupa dil ailesi
Kiril: hint-avrupa dil ailesi
Altay dil ailesinden türkçe, yukarıdaki dillerin ailesi ile aynı kategoride olmadığından, altay dil ailesi dışındaki alfabe uygulamalarının hepsinde sorunlarla karşılaşılmıştır; latin alfabesi, bu sorunlardan azade değildir.
türkler, arapçayı öğrenmekte zorlandıkları gibi, fransızcayı da, ingilizceyi de öğrenememişlerdir.
Türklerin geçmişinde; hint-avrupa dil ailesi kapsamındaki alfabeler (kiril, latin) bulunmamaktadır. bu alfabeler ile türkler 20.yüzyılda biribirlerinin ezeli rakibi olan rus-ingiliz rekabetinde uğradıkları mağlubiyetten sonra tanışmışlardır.
Kaybedilen osmanlıca olarak etiketlenen eski türkçe değildir sadece; türklerin taşa yazılı anıt eserlerinden sonra ciddi eserleri arapça alfabe ile 1070 yılında balasagun ile kaşgar’da yazılan kutadgu bilig ve 1072-1074 yıllarında bağdat’ta kaşgarlı mahmut tarafından yazılan sözlük de arapça olarak yazılmıştır.
Divanı Lügat İt Türk harita
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/bc/Kashgari_map.jpg
TÜRK DİLİNİN ALFABELERİ
- Latin
- Yunan
- Kiril
- Fars
- Arap
Latin alfabesi ile yazılan Türk dilleri
- Türkçe (Türkiye)
- Özbekçe
- Azerice (Azerbaycan)
- Türkmence
- Kıbrıs
- Romanya
- Kosova
- Batı Yugurca (Çin, Kansu Eyaleti)
- Kırım Tatarcası (Romanya)
- Gagavuzca (Moldova; Gagavuzya)
Yunan alfabesi ile yazılan Türk dilleri
- Yunanistan (Batı Trakya, Adalar)
- Yunanistan (Karamanlıca; Karaman Türkleri)
Kiril alfabesi ile yazılan Türk dilleri
- Ukrayna
- Bulgaristan
- Gagavuzya (Ukrayna)
- Makedonya
- Kazakça
- Kırgızca
- Tatarca (Rusya)
- Kırım Tatarcası (Ukrayna)
- Yakutça(Rusya)
- Çuvaşça (Rusya)
- Başkurtça (Rusya)
- Altayca (Rusya)
- Dağıstan (Rusya)
- Kabarday (Rusya)
- Karaçay-Çerkes (Rusya)
- Hakasya (Rusya)
- Tuva (Rusya)
Fars alfabesi ile yazılan Türk dilleri
- Azerice (İran)
- Kazakça (Çin)
- Kırgızca (Çin ve Afganistan)
- Kaşkayca (İran)
- Türkmence (İran ve Afganistan)
- Özbekçe (Çin ve Afganistan)
- Uygurca
Günümüzde Arap harflerin kullanıldığı Türk dilleri
- Çin’de Uygurca. Latin alfabesine 1969’da geçildikten sonra 1983’de Arap harfleriyle yazılmıştır;
- Kazakça: Pakistan, İran, Çin ve Afganistan’da Arap harfleriyle yazılmaktadır;
- Kırgızca Çin’de Arap harfleriyle yazılmaktadır.
- Irak’ta Türkmence;
- İran’da Azerice ve diğer bölgesel diller;
- Afganistan’da Özbekçe, Türkmence ve diğer bölgesel diller;
- Çince bazı Huiler (Müslüman Çinliler) tarafından Xiao’erjing alfabesiyle yazılmaktadır.
- Çin’de Kazakça