1 Neden D8 ülkeleri arasında barter yapılmalı?
2 Barter yapılırsa D8 ülkelerinin kazançları ne olacak?
3 Özellikle, Sistem nasıl işleyecek, gümrükler ve Mevzuat en önemli problem ve konular.
4 Her ülkenin gümrük mevzuatı farklı. Örneğin Türkiye’den Malezya’ya, Nijerya’dan Pakistan’a ürün geldiği zaman bu ürünler gümrüklerden nasıl geçecek. Bunun mevzuatı, kanunu çok önemli. Bunu bir uzmanla konuşup sunuma koyarsanız iyi olur. Şu şu kanun değişikliği olursa bu ürünler gümrükten çok daha rahat şekilde geçer trzında bilgiyi araştırıp ekleyin.
5 D8 Genel Sekreterliğine ve Vakıfa ufak da olsa bir pay verin, temsili bir kazancımız olsun ki bu işemlerden, bizi ortak olarak kabul edin ki, üye ülkelere sizi kabul ettirmemiz kolay olsun.
Mehmet Akif Okur: Çok önemli sorular Levent Bey, ben konuya katkısı olabileceğini düşündüğüm arkadaşlara danışıyorum. Ancak henüz aşağıda anlattığım nitelikte uzman desteği bulamadım. Şöyle ki:
A) D8 ülkeleri arasındaki dahili ticaretin nitelik ve potansiyelini bilen bir iktisatçı lazım. Başlıca kalemler olarak hangi ülke ne alıyor, ne satıyor. D8 ülkeleri arasındaki Barter, üçüncü ülkelerle yapılan ticaretten daha cazip imkanlar sunarak bu ticari akışın bir kısmına yön mü değiştirtecek yoksa âtıl bazı kapasiteleri aktif hale getirerek yeni ticaret imkanları mı üretecek? Bu sorularla ilgili veriler ve yorumlar için özellikle bu alana odaklanmış bir akademisyene ve ekonomi bürokrasisinin yardımına ihtiyacımız var. İktisatçı akademisyenin değerlendirmelerini bürokrasinin/bürokratın deneyimi ve verileriyle sınamalıyız. Bürokrasinin verilerini de iktisatçıya yorumlatmalıyız.
B) Mevzuat için bartera aşina iyi bir ticaret hukukçusu lazım. Çünkü mevzuat, teknik boyutu önemli bir konu. Hangi nitelikte bir kanuna ve yönetmeliğe/yönetmeliklere ihtiyaç var? Oluşturulacak Barter mevzuatının genel ticaret mevzuatıyla uyumu için hangi kanunlarda değişiklik gerekecek? Genel çerçeve için dünyada barter konusunda başarılı ülkelerin mevzuatına bakılabilir. Detaylar için yukarıda niteliklerinden bahsettiğim iktisatçı-bürokrat ikilisiyle ticaret hukukçusunu buluşturmak lazım. Bu üçgenden çıkan metni de yine mevzuat yazımı pratiği olan bürokrasiden bir isme göstermek yerinde olur.
C) Üçüncü bahis, meselenin diplomatik yönüyle ilgili. D8 ülkelerine müşterek bir mevzuat mı önermek lazım, yoksa belirli ilkeler tespit edip müzakereye davetle müşterek bir sistem için mutabakat aramak mı gerekir. Bazı ülkeler, bazı ticari kalemlerde sisteme girmemek, geç girmek, belirli farklılıkta mevzuatla girmek isteyebilirler. Bu durum, ticaret anlaşmalarıyla ilgili tartışmalarda sık karşılaşılan bir husus. Bu türden ihtimalleri de düşünerek bir diplomatik strateji tespiti gerekecek.
Kanaatimce, sağlıklı bir başlangıç için ilk yapılması gereken şey bu uzmanlık halkalarını kişi ve kurum olarak isimlendirmek olur. Çünkü, bu çerçeve temel nitelikte ve biz oturup hazırlamaya çalışırsak, ne kadar dikkat edersek edelim, projenin imajını sarsacak hatalar yapmamız kuvvetle muhtemel.
Levent Ağaoğlu: Mehmet Akif Hocam; yolu derinlemesine ve gepegeniş açtınız, müteşekkirim. Arada bir gümrük birliği olmadığı için tek tek ülkeleri çalışmamız gerekecek. Uzmanları sayenizde bulabilirsek bu iş tamam olur.
Mehmet Akif Okur: Ben teşekkür ederim Levent hocam, somut soruları önümüze koymasaydınız çerçeve üzerine düşünmek mümkün olmazdı. İnşallah
Mehmet Akif Okur: Levent Bey, şu çalışma 2013’te yapılmış. D8 ülkeleri arasındaki ticaretin serbestleşmesi halinde, bu ülkeler arasındaki ticaretin % 87 artacağı sonucuna varmışlar. Ancak, barterla ilgili bu muhtevada bir çalışma yok. Olması için “bartera müsait” ticaret kalemleriyle ilgili ülkeler bazında veri lazım. Bu muhtemelen mevcut değildir:
Mehmet Akif Okur: Barterla ilgili mevzuat yazımına yardımcı olacak Ticaret Hukukçusu ve bürokrat ikilisi için İstanbul Ticaret Üniversitesi’nden Prof. Dr. Ömer Özkan hocaya danışmak faydalı olabilir. Ticaret hukuku, hocanın sahası.
Avrupalılar aylardan beridir, Amerikan yaptırımlarını aşmak delmek amacıyla bir çeşit “barter” sistemi olan “Vehicular ad hoc network (VANETs)” isimli mekanizmayı hayaya geçirmeyi tartışıyor. Sözkonusu mekanizma, İran’ın petrol ve gaz ihracatları ile İran’ın AB’den hizmet ve mal satın alımları arasında değiş tokuş (trampa) operasyonlarını düzenlemeyi öngörüyor.
Levent Ağaoğlu: Hocam, bu makaleyi heöen okuyacağım. Teşekkür ederim.
Ticaret kalemleriyle ilgili verileri www.trademap.com üzerinden takip ediyorum. Müthiş bilgiler var orada. GTİP bazında. Barter’a müsaitliği konusu ayrıca görüşelim. D8 e de sorabiliriz. Ülkelerden tek tek bu konuda bilgiler toparlasın. Hürmetlerimle..Levent
Levent Ağaoğlu: https://www.researchgate.net/publication/322161179_D8_Ulkeleri_Arasindaki_Dis_Ticaret_Islemlerinde_Barter_Yonteminin_Uygulanabilirligi_Applicability_of_Barter_Method_in_Foreign_Trade_Transactions_between_D-8_Countries
Mehmet Akif Okur: Çok teşekkür ederim Levent Bey, okuyacağım bunu da
Levent Ağaoğlu: İHRACATLARININ İÇİNDE D8 PAYI (2017):
- INDONESIA 9.2%
- EGYPT 9%
- MALAYSIA 6.8%
- PAKISTAN 6.5%
- IRAN 5.8%
- NIGERIA 5.5%
- TURKEY 4.5%
- BENGLADESH 3%
Source: TRADEMAP
başlatan, baş olamamış ne yazık. dipteyiz.
Mehmet Akif Okur: D8’e toplam ihracatımız nerdeyse ancak Fransa’ya yaptığımız kadar
iddialarımızın takipçisi değiliz..
Mehmet Akif Okur: Maalesef
Mehmet Akif Okur: Barterla bu dengenin değişebilmesi için
a) Bu ülkeler birbirlerine ne satabilirler sorusuna cevap arayan ülkeler bazında pazar araştırması ve analizi lazım
b) Mevcut potansiyeller tespit edildiğinde, barterın oynayabileceği rolün belirlenerek muhataplara ulaşılması ve anlatılması lazım.
Yalnızca sistemi kurup müşteriyi beklemek yeterli olmaz. Ticari potansiyelleri keşfedip aktif biçimde bağlantı kurmak için uğraşmak lazım. Bu ülkelerdeki ticaret ataşelikleriyle entegre çalışma gerekir. Ticaret ataşeliklerinin de aktif ve güçlü personelle donatılmasının ihtiyaç var.
Mehmet Akif Okur: D8 arasındaki uluslararası ticarette barterın kullanılmasına özel vergilendirmeyle ilgili teşvikler, ilk ticari bağlantıların kurulmasını hızlandırabilir. Bu bağlantılar tesis edildikten sonra teşvikler kademeli olarak kaldırılabilir.
Levent Ağaoğlu: AB mekanizmaları hep teşviklerle çalıştırılıyor. D8 ortak paydamızı harekete geçirebilir.
Mehmet Akif Okur: Bunun için işleyebilir bir yönteme ihtiyaç var. Barter sistemi ile ilgili olarak, anlayabildiğim kadarıyla, ilk kritik eşik firmaların havuza dahil edilmesi. Sekiz farklı ülkeden firmaları havuza dahil etmek için
a) Bu firmaların faaliyet gösterdikleri ülkelerde tabi oldukları hukuku ve havuza başvuracak/davet edilecek firmaları güvenilirlik vb açılardan değerlendirmeye imkan verecek bilgi kaynağına ihtiyaç var.
b)Anlaşmazlık vukuunda işleyecek hukuki süreçle ilgili net prosedürlerin tespitine ve hukuken garanti altına alınmasına ihtiyaç var.
c)Sonraki aşama da firmalarla temas ve havuza katılmaya teşvik süreci
Levent Ağaoğlu: Türk barter sektörü yıllardan bu yana önemli bir birikim oluşturduğu için, doğru yöntemi de emre amade bir biçimde sunmuş oluyor. a, b, c şıkları için ise sıkı çalışmamız proaktif olmamız lazım.
